Bir süzgeçtir insan. Nerenin çamuruna çakılmışsa oracıkta ayağa kalkar, kollarını iyice açar ve bütün objeler, onun içinden geçmeye başlar. Göğsü yarar ve sırttan çıkarlar. Öteki nesneler gibi zaman da insanın göğsünü yarıp sırtından çıktığına göre, o da geriye doğru akar. İçimizden aktıkça kırıntıları kalır süzgecin yüzeyinde. Tortularını toplayamayacak kadar acelecidir zaman, kırıntılar bizde kalır. Bu miras, Batılı toplumlarda benlik adıyla anılır. Günün birinde, ölüm kapımızı çaldığında –ki sanıldığının aksine pek çok sefer biz gideriz ona– artık hiçbir nehrin çözemeyeceği kadar topaklanmıştır göğsün süzgeci. Ne objeler geçebilir içinden ne de zaman. Vakit paydos vaktidir. Miras, encümen-i dânişe pay edilir. Bilmediğimiz diyarlardan bir çocuğa atanır vazifemiz. Bir zil çalar, itin ağzı sulanır. Kuşlar havalanır. Bir silah patlar, hele ki gözüktüyse. Biz kaçar, gün doğar. Başkalarının üstüne.

Sabri’nin dili dönmüyordu ama bakışları, en az üç kâtibi emekliye ayıracak kadar yoğun ve süratle haykırıyordu korkusunu. Darcan da ürkmüştü elbette, daha doğrusu, Sabri öylesine kaygılıydı ki, Darcan’ı ürküten de işittiklerinden ziyade gördükleri oldu. Öte yandan, ayazın kucağından arabanın kaloriferine düştüğü için dizleri iyice uyuşmuştu. Gözleri fal taşı gibi açılmış, ancak naçiz bedeni istemsizce kilitlenmeye başlamıştı. Sanki korkmuyor, korktuğunu gösterme yükümlülüğü taşıyordu. Dakikalarca çıt çıkarmadan etrafı dinlediler. Sırtlarındaki tıkırtılar, buğulu mırıltılara dönüştü. Konuşanın arabada olduğu iyice seçiliyordu.

Karıncalanmış gövdesinin esaretini yırtarcasına, “Kalk abi,” dedi Darcan, “adam ölmemiş işte, besbelli.”

“Nasıl ölmez oğlum, günlerdir buz gibi arabada aç biilaç yatan adam nasıl hayatta kalacak?”

Mevta mevtalığını bilseydi de başımıza çorap örmeseydi diyecek hâli yoktu ya, bu cümlelerle anlattı derdini Sabri. Hemen ardından ise kendisinden icazet beklemeden dışarı fırlayan Darcan’ı hayretle seyretti. Eline bir paket çikolata, bir şişe su alan Darcan, arabanın bagaj kapaklarını avuçlamış hâlde buldu kendini. Sabri yerinde kalmıştı. Darcan’ın damarlarında ise suni bir korku dolaşmıyordu artık. Kapakları kendine doğru çekerken yüreğinde bir cılız heyelan hissetti.

Darcan’ın gözüne ilk ilişen, yol boyunca ailelerine teslim ettikleri beş cesetten sonra boşalan rafların tenhalığı oldu. İnsanoğlunun tabiatı, tabiatın değişmez prensibi. Milisaniyeler içinde arabanın sol köşesindeki kıpraşmaları fark etti. Hollywood işi hortlak saçmalıklarından oldu olası tırsmazdı, yine tınlamadı. Dakikalar evvel düşlediği Fransız fizyolog görse gurur duyardı Darcan’la. Sürgülü rafı tuttuğu gibi hışımla önüne aldı, kefeni bir çırpıda sıyırdı. Yanılan Sabri çıktı. Kefene sarılı kırklarındaki adam, peyderpey titreşen kır saçları ve kemikli suratıyla Darcan’ın karşısında güçlükle nefes alıyordu.

Darcan’ın karşısında güçlükle nefes alıyordu. Adamı birkaç paket çikolata ve bir galon suyla kendine getirmesi on dakikayı buldu. Darcan’ın kalbi, çocukcağızın çömezken uğraştıkları ile baş edebilmesi adına buharlı motor prensibiyle çalışıyordu. Adam Darcan’ın kucağında, battaniyesine sanki tutkalla yapışmış hâlde şoför koltuğuna kondu. Bir kelime etmeye dahi mecali yoktu henüz. Eski mevta ön koltuğa oturur oturmaz kendini dışarı attı Sabri. Öcü görmüştü sanki. Birinin ateşiyle ötekini yaktığı sarma sigaraları peşi sıra ciğerine düzmeye koyuldu. Titriyordu.

Darcan, adamı konuşturmaya çabalamaktan yorgun düşmesine karşın pes etmiyor, sanki bir an olsun boşlasa adam ölecekmiş gibi çabalıyordu. Sabri arabanın sol farına yaslanmış sigara içer, Darcan ise adamı yaşama döndürür hâlde epey sürdü bu. An oldu, canına tak etti Darcan’ın, adamın titrek elleri lokmasını tutabildiği gibi iznini istedi, Sabri’nin yanına vardı. Yürürken hınçla attığı adımlar karları basbayağı presledi, o sırada görünmez ufukta kuvvetli bir uluma işitildi. “Hayırdır Sabri abi, çekildin köşene, iyi mi keyfin?” diye atıldı Darcan. Çenesi öfkeden öne çıktığı için olsa gerek, ne söylese ‘I’ sesi ekseninde duyuluyordu.

“Benim keyfimden sana ne oğlum? Sen dirilttin herifi, şimdi de sen bakacaksın. Ayak bağı mı olduk, nedir?”

“Ne demek sen bakacaksın, bu arabada iki eleman değil miyiz biz ağbiciğim?”

“Benim işim ölü taşımak aslanım, diriyi besleyecek olsam bakıcılık yaparım. Yanlış mıyım?”

Gökyüzü bulutsuz, hava pürüzsüz, soğuk adamı murdar ediciydi. Duyduklarının ardından kafasında şavkıyan öfkeyle ne yapılacağını bilemedi Darcan. Sabri’nin bu kayıtsızlığıyla daha kaç adamı göz göre göre öldürdüğünü düşündükçe daha da hınçlanıyordu. Başının tepesinden ensesine doğru bir köşede, epey irice bir dilimin beyin pastasından koptuğunu hissetti o sırada. Fizyoloji notları, bulutlar ve prensipler de bu dilimle birlikte Darcan’dan azat oluverdi. Sırtını döndü, ölgün adımlarla yürümeye koyuldu. Dakikalarca sakinlemeye uğraştı. Yüz sene beklese bile bir an için Sabri’nin hayret verici vicdansızlığına karşı soğumayacaktı içi. Kudreti olsa saçlarını tek seferde yolacak olan oydu şimdi. Gözüne çarpan irice bir taşı kavradı, arabaya yöneldi. On dakika evvel, o taşı görmeye dahi cesaret edemezdi oysa. Parmakları arasına kıstırdığı sigaraya dalmıştı Sabri’nin torbalı gözleri. Hiçbir şey düşünmüyor, yalnızca ayakta uyukluyordu. Darcan’ın yaklaştığını bile fark etmedi. Taşı Sabri’nin kafasına nefessiz indirdi Darcan. Yere yığıldı adam. “Al,” diye bağırdı suratına eğilerek Darcan, “benim işim de ölü taşımak!”

Leşinin ardından burnu dahi sızlamadı. Arabaya döndü. Darcan’ın sinir sistemi, dakikalar içinde dönüşüverdiği adama –görülmemiş biçimde– çabuk uyum sağlıyordu. Arabadaki adamın ruhu ise büsbütün bedenine kavuşmuştu. Gördüklerinin ardından, “Konuşmasam iyi olacak, zaten kefeni yeni yırttım.” diye geçirdi aklından. “Sabri abi senden rol çalmış oldu.” dedi gözleri fal taşı gibi açık hâlde Darcan. “Öyle ya!” Zincirlerinden kurtulmuştu âdeta – belki de bir bakıma. Başını salladı adam, yukarı ve aşağıya.

“Memlekette bekleyenin var mıydı senin?” diye sordu Darcan. Hâlâ nefes nefeseydi.

Başını salladı adam, sağa ve sola.

“Kimin, kimsen yok yani.”

Güçlükle, “Bir nenem var,” dedi, “Âmâdır. O istemiştir benim cesedimi.”

Doğru söylüyordu.

“Güzel.” diye yanıtladı Darcan. “Ben sormadan âmâ olduğunu söylediğine göre anladın kafamdakini.”

Adamın hiçbir şey anladığı yoktu ya, gene de ses etmedi.

“Köylün seni tanır mı peki?”

“Zor, doğma büyüme şehirliyim. Hiçbiriyle tanışıklığım yoktur.”

“Yaşa!” diye histerikçe haykırdı Darcan, “Sen çok yaşa!”

Sessizleşti ortalık bir süreliğine.

“Biliyor musun,” diye atılarak sükûneti yırttı Darcan, “Bu dümbeleğin de kimi kimsesi yoktu. Senin yerine onu götürür gömeriz. Sonra da neneni alır, şehre döneriz.” dedi, “Olup biten anlaşılana kadar ben de buralardan tüymüş olurum.” İvedilikle belirlenmişti güzergâh. Başını salladı adam, bir yukarı bir de aşağı. Ertesi gün Kara Yolları yanlarına varana kadar Sabri’yi çoktan paketlemiş ve bagajın sol rafına yerleştirmişlerdi. Yola koyuldular. Şehir girişlerinden birinde kurulan rutin polis çevirmelerinden birinde enseleninceye dek, ikisi de planlarının kusursuz biçimde çalışacağına dair derin bir inanç içerisindeydi.